Xã Trung Thành: Có hay không việc thu phí Thủy nông nội đồng chưa đúng quy định?

Theo phản ánh của người dân, tình trạng "mỗi thôn thu một kiểu". Có khoản thu sai, trái với quy định của Chính phủ. Việc thu phí thủy lợi nội đồng chưa được thực hiện tốt ở các thôn, một phần do xã thiếu kiểm tra sâu sát, thiếu quy định thống nhất. Các thôn trưởng không có tư cách pháp nhân đầy đủ, không có con dấu, nên dẫn đến "mạnh thôn nào thôn ấy thu" là không tránh khỏi những thiếu sót?

Đáng chú ý là, trong các văn bản hướng dẫn thu lệ phí từ xã đến thôn đều ghi mục: "Thu theo NĐ 1323 = 22.000đ/sào" - theo tìm hiểu của PV đây chính là Quyết định 1323 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa. Theo đó, Quyết định này quy định rất rõ mức giá trần (tức là mức thu cao nhất để đưa nước từ đầu kênh về tận mặt ruộng 219.000 đ/ha/vụ). Thế nhưng xã đã thống nhất thu 22.000đ/sào/vụ là quá cao so với mức giá trần của QĐ 1323. Thêm vào đó, đã thu theo NĐ 1323, lại tiếp tục thu theo thủy nông nội đồng (11.000đ/sào). Thực chất 2 mục này là một. 

Khi PV trao đổi điều này với lãnh đạo xã và lãnh đạo  huyện thì được lý giải nhiều điều nghe ra "có lý có tình"!? Nào là thu theo QĐ 3494 bổ sung năm 2017; nào là do lỗi đánh máy; do trình độ của cán bộ đang còn nhiều hạn chế... Trong văn bản của thôn, xã Trung Thành đều ghi rất rõ là thu theo NĐ 1323, không có mục nào đề thu theo QĐ 3494, liệu có vấn đề gì "nhập nhèm" của các thôn ở đây chăng? Người dân bức xúc không biết Số tiền thu chênh so với văn bản đó sẽ đi đâu về đâu? Mức thu này dùng để chi cho các khoản gì?  (Mặc dù trong QĐ 1323 ghi rõ là Hợp tác xã hoặc Tổ Hợp tác dùng nước mới có quyền thu và có con dấu mang tính pháp nhân)?

Xin nêu một vài ví dụ: 

Tại Thông báo của thôn 3 xã Trung Thành (do ông Lê Huy Khuê thôn trưởng ký) có các khoản thu vụ 5/2021 như sau: Thu văn hóa làng: 24.000? hộ; Thu thủy lợi mùa khô: 30.000đ/sào; Thu thủy lợi nội đồng: 11.000đ/sào; thu theo NĐ 1232: 22.000đ/sào; thu hộ cày bừa đất mạ: 150.000đ/sào.v.v…

Tại thôn Đông Yên ông Vũ Kim Trường thôn trưởng lại Thông báo: Thu bảo vệ sản phẩm: 13.000đ/sào; thu Văn hóa làng: 20.000đ/khẩu; Thu thủy lợi mùa khô: 22.000đ/sào; Thu theo NĐ (dịch vụ nước): 22.000đ/sào; Thu thuốc chuột: 7.000đ/sào; Thu điện sáng 6 tháng: 75.000đ.

Tại thôn 6, thôn trưởng là ông Lê Tiến Mạnh lại Thông báo: Qũy Văn hóa thu: 30.000đ/hộ;  An ninh xã hội: 20.000/hộ; Bảo vệ hoa màu: 70.000đ/sào; thu dịch vụ nước: 22.000đ/sào.v.v…Tóm lại là không thôn nào giống thôn nào.

Vì thế, người dân xã Trung Thành cho rằng: "mạnh thôn nào thôn ấy thu" là có thật.

Ngoài ra, còn thêm các khoản thu đóng góp xã hội như thu đóng góp làm đường giao thông nông thôn, đường nội đồng, thu  văn hóa, các công trình phúc lợi của làng, đều chia theo bình quân đầu khẩu. Mặc dù đã thu như vậy nhưng tiền ngân sách vẫn phải chi? Và, còn nhiều khoản chi ngoài quy định như chi cho vận động bầu cử, chi liên hoan… đều quy về để các đầu sào phải gánh. 

Làm việc với PV, ông Lê Danh Diễn chủ tịch UBND xã Trung Thành khẳng định: "Xã không thu thêm bất kỳ khoản gì ngoài quy định, còn các thôn có nơi thu thêm khoản này mục kia. Chúng tôi sẽ kiểm tra chấn chỉnh lại, trong thời gian tới xã sẽ có văn bản thống nhất để các thôn thực hiện thu đúng  theo quy định của Nhà nước. Thôn nào sai phải sửa ngay, không để tình trạng này tái diễn".

Cũng với nội dung như trên, tiếp chúng tôi, ông Nguyễn Văn Tuấn, phó chủ tịch UBND huyện Nông Cống thẳng thắn đưa ra một số quan điểm: "Về một số ý kiến của người dân, kể cả mặt  tích cực và tiêu cực của hiện tượng các thôn thu phí chưa đúng, thu sai.v.v. Vấn đề đặt ra là cầm xem xét, nhận thức đúng bản chất của vụ việc này". 

Ông Tuấn cho rằng: "Một trong số những tồn tại ở các thôn và xã Trung Thành là năng lực đội ngũ cán bộ còn hạn chế; hầu hết cán bộ thôn chưa qua đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ…nên làm Thông báo thu còn rối rắm, dấu chấm, phẩy chưa đúng nên dẫn đến câu văn không sáng sủa. Quyết định lại ghi thành NĐ và tách thành 2 mục thu. Về bản chất làm cho người dân phản ứng là có thật. Về việc này đồng chí Chủ tịch huyện đã cho mời xã và một số thôn lên để báo cáo giải trình những nội dung mà người dân đã phản ánh. Chúng tôi giao cho xã phải nhanh chóng hoàn thiện lại các mục thu phải rõ ràng, minh bạch để người dân  thực hiện. Cũng là  tháo gỡ các "nút thắt"  tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ nhận làm ruộng, phát triển dịch vụ… tạo được các vùng phát triển nông nghiệp hàng hóa hiệu quả cao, gắn và đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các chủ thể, nhất là lợi ích của các hộ nông dân. Không thể bằng các biện pháp hành chính áp đặt "muốn thu kiểu gì cũng được".