Xuất khẩu gạo năm 2023 có thể đạt 6,5 - 7 triệu tấn

Xuất khẩu gạo đầu năm 2023 có nhiều tín hiệu tích cực về thị trường, kỳ vọng xuất khẩu cả năm thắng lớn. Đây là nhận định của các đại biểu tại hội nghị đánh giá tình hình xuất khẩu gạo năm 2022, bàn phương hướng xuất khẩu năm 2023 do Bộ Công Thương tổ chức tại TP.HCM ngày 21/2.

Theo số liệu thống kê của cơ quan hải quan, trong năm 2022, kim ngạch xuất khẩu (XK) gạo của VN đạt 7,1 triệu tấn với trị giá 3,45 tỉ USD, tăng 13,8% về lượng và tăng 5,1% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2021. Giá xuất khẩu bình quân đạt 486 USD/tấn. Việt Nam nằm trong nhóm ba nước xuất khẩu gạo lớn thế giới.

Trong tháng 1/2023 xuất khẩu gạo Việt Nam đạt 359.310 tấn, mang lại 186,6 triệu USD, giá xuất khẩu trung bình 519,3 USD/tấn.

Liên quan đến giá gạo, Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, giá gạo xuất khẩu tiếp tục giữ đà tăng trưởng trong 2 tháng đầu năm 2023, nhiều thời điểm trong các tháng, giá gạo xuất khẩu 5% tấm đứng đầu thế giới, cao hơn giá gạo cùng chủng loại của Thái Lan và Ấn Độ.

Tính đến ngày 15/2, giá gạo 5% tấm xuất khẩu của Việt Nam đạt 463 đô la/tấn (FOB), tăng 16,3% so với cùng kỳ năm 2022, tương đương với giá gạo của Thái Lan cùng chủng loại, cao hơn 20 – 23 đô la/tấn so với gạo 5% tấm của Ấn Độ, Pakistan.

Với giá gạo xuất khẩu tiếp tục giữ đà tăng trưởng, chất lượng gạo xuất khẩu ngày càng được nâng cao, năm 2023, dự báo hoạt động xuất khẩu gạo của Việt Nam có nhiều thuận lợi; trong đó, ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, tình trạng hạn hán tại các nước Mỹ, châu Âu, Trung Quốc đang đặt nguồn cung gạo vào tình trạng thiếu hụt. Ấn Độ áp dụng lệnh cấm xuất khẩu gạo tấm và áp dụng thuế 20% với chủng loại gạo trắng.

Nhu cầu tại các thị trường truyền thống như Indonesia, Bangladesh… tăng trở lại, cộng thêm Trung Quốc mở cửa thị trường sau dịch Covid-19, nhu cầu nhập khẩu dự báo quay trở lại như các năm. Do vậy, các chuyên gia dự báo xuất khẩu gạo của Việt Nam trong năm 2023 khoảng 6,5 - 7 triệu tấn gạo.

Mặc dù thị trường xuất khẩu được dự báo thuận lợi nhưng nhiều chuyên gia, doanh nhân ngành gạo cho rằng vẫn cần phải đẩy mạnh xúc tiến thương mại ở các thị trường trọng điểm, trong đó có thị trường Philippines. Bởi nhiều nước xuất khẩu gạo khác trong khu vực như Thái Lan, Campuchia… cũng đang có những động thái đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường này.

Ngoài ra, cần lưu ý đến những khó khăn tiềm ẩn liên quan đến giá cước vận tải biển cao, giá cả đầu vào sản xuất lúa gạo cao cũng như tình hình xung đột chính trị trên thế giới tác động đến giá các mặt hàng lương thực khác.

Do vậy, để đảm bảo an ninh lương thực và xuất khẩu gạo, ông Phan Văn Chinh cho biết Bộ sẽ theo sát tình hình thị trường, đồng thời chủ động trong các hoạt động xúc tiến thương mại.

Cùng với đó, đề nghị VFA và các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần theo sát tín hiệu từ các thị trường, đặc biệt là thị trường Trung Quốc. Doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng gạo, đảm bảo các yêu cầu về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kiểm dịch thực vật, truy xuất nguồn gốc để tận dụng tối đa ưu đãi từ các Hiệp định thương mại tự do.