Xuất khẩu gạo tăng 1% về lượng nhưng giảm 10,4% về giá trị

Số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cho thấy, ước khối lượng và giá trị xuất khẩu gạo tháng 1/2025 đạt 500 nghìn tấn và 308 triệu USD, tăng 1% về khối lượng nhưng giảm 10,4% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024.

Từ đầu năm 2025 đến nay, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam giảm xuống thấp nhất thế giới. Đặc biệt, trong vòng 10 ngày đầu của tháng 2/2025, giá gạo xuất khẩu càng rớt nhanh.

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), hiện gạo tẻ thường loại 5% tấm xuất khẩu chỉ ở mức 399 USD/tấn; gạo 25% tấm ở mức 371 USD/tấn; gạo 100% tấm ở mức 313 USD/tấn - đây là mức giá thấp nhất trong 9 năm qua. Trong khi đó, giá gạo 5% tấm của Thái Lan hiện đang đứng ở mức 433 USD/tấn (cao hơn 34 USD/tấn so với gạo Việt Nam); gạo 25% tấm đứng ở mức 411 USD/tấn (cao hơn 40 USD/tấn so với gạo Việt Nam) và gạo 100% tấm đứng ở mức 377 USD/tấn (cao hơn 64 USD/tấn so với gạo Việt Nam).

Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) nhận định, tình trạng giá gạo xuống quá thấp hiện nay rất đáng lo ngại. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo đang rất lo lắng, vì số đơn hàng giảm rất mạnh, có những doanh nghiệp cho biết không có đơn hàng nào ký kết cho thời gian xuất khẩu trong tháng 2. Việt Nam sắp bước vào vụ thu hoạch đông xuân - vụ có sản lượng lớn nhất năm. Thời tiết thuận lợi nên sản lượng dự báo dồi dào, khiến nhiều nhà nhập khẩu đang tạm dừng mua hàng để chờ mua với giá thấp hơn.

Báo cáo Bộ Tài chính về nguồn cung, sản xuất, diễn biến giá cả các mặt hàng nông sản, vật tư nông nghiệp năm 2024 và năm 2025, Bộ NN&PTNT cho biết, dự báo cân đối lượng gạo hàng hóa phục vụ cho xuất khẩu năm 2025, sản lượng gạo hàng hóa xuất khẩu chủ yếu tập trung ở các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBCL); các vùng khác chủ yếu phục vụ cho tiêu thụ nội địa. Ước sản xuất cả năm 2025 vùng ĐBSCL đạt 3,778 triệu ha, năng suất bình quân ước 63,4 tạ/ha; sản lượng ước đạt 23,965 triệu tấn.

Lúa hàng hóa dùng cho xuất khẩu ước khoảng 15,085 triệu tấn, tương đương 7,54 triệu tấn gạo hàng hóa phục vụ cho xuất khẩu, trong đó lượng gạo hàng hóa cho xuất khẩu 6 tháng đầu năm ước 4,50 triệu tấn. Lượng gạo hàng hóa cho xuất khẩu 6 tháng cuối năm ước 3,04 triệu tấn.

Dự báo năm 2025, khi Ấn Độ đã gỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo, Indonesia (thị trường xuất khẩu gạo lớn thứ hai của Việt Nam) tự chủ lương thực chỉ nhập khẩu lượng nhỏ gạo tùy thuộc vào nguồn cung sẽ tác động đến lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam.

"Thị trường gạo hiện tại đang gặp khó nhưng chỉ tạm thời và sẽ sớm hồi phục. Giá gạo hiện đang ở mức đáy, nên sắp tới dự kiến các nhà nhập khẩu sẽ đẩy mạnh mua vào và giá sẽ đi lên", Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kỳ vọng; đồng thời cho biết các nhà nhập khẩu gạo từ Philippines, Indonesia và Malaysia sẽ quay trở lại ký hợp đồng mua gạo trong những ngày tới.

Trước những áp lực về thị trường gạo, Bộ NN&PTNT cho rằng giải pháp để thoát khỏi tình trạng hiện nay là phải đẩy mạnh xúc tiến thương mại, đa dạng hóa thị trường cho xuất khẩu gạo. Với thị trường Philippines, Indonesia, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang phối hợp với các doanh nghiệp xúc tiến để giữ khối lượng xuất khẩu gạo ổn định và giá phù hợp theo từng thời điểm.

Cùng với thị trường như Hoa Kỳ, Trung Quốc, các doanh nghiệp cũng cần quan tâm đến thị trường EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Philippines. Các doanh nghiệp cần tập trung không chỉ vào phân khúc gạo cao cấp, mà còn mở rộng sang các thị trường tiềm năng mới như Trung Đông, nơi ưa chuộng các loại gạo rời, hạt dài. Việc đa dạng hóa sản phẩm và thị trường là yếu tố sống còn để phát triển bền vững.