Xuất khẩu thủy sản sang Mỹ kỳ vọng nửa cuối năm có thể hồi phục

Xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Mỹ 5 tháng đầu năm 2023 giảm gần một nửa so với cùng kỳ năm 2022, đạt 563 triệu USD. Tất cả các phân khúc ngành hàng chính đều bị sụt giảm mạnh từ 30 – 60%. Trong đó, 2 mặt hàng chủ lực là tôm và cá tra, giảm sâu nhất, lần lượt thấp hơn 42% và 62% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, nhìn nhận doanh số xuất khẩu từng tháng thì dường như thị trường này đang có tín hiệu tốt dần lên. Xuất khẩu thủy sản sang Mỹ trong tháng 5 đạt 151 triệu USD, mức cao nhất kể từ đầu năm tới nay. Tuy vẫn còn tăng trưởng âm 39% so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng đây cũng là mức sụt giảm nhẹ nhất so với các tháng trước. Trong đó, cá tôm và cá tra đều có sự bứt phá so với những tháng trước: tôm đạt 68 triệu USD, cá tra đạt 33 triệu USD.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, tính đến hết tháng 4/2023, Mỹ đã nhập khẩu (NK) 924 nghìn tấn thủy sản các loại, trị giá trên 8 tỷ USD, giảm 12% về lượng và 20% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. So với các nước XK hàng đầu sang thị trường này, Việt Nam là nước có mức sụt giảm sâu nhất.

Riêng mặt hàng tôm, Mỹ cũng giảm 12% khối lượng NK và giá trị giảm 29%. Trong đó, riêng Ấn Độ chiếm thị phần chi phối 35% và Ecuador chiếm 22%, trong khi Việt Nam chỉ còn chiếm 7%.

Trong số các sản phẩm cá đông lạnh NK vào Mỹ, cá tra phile từ Việt Nam cũng là mặt hàng giảm sâu nhất, trong khi NK cá tuyết vào Mỹ thậm chí còn tăng mạnh 37% về khối lượng và 64% về giá trị.

Ngoài yếu tố lạm phát khiến nhu cầu tiêu thụ ở Mỹ giảm thì một nguyên nhân chính khiến XK thủy sản Việt Nam sang Mỹ còn chìm trong tăng trưởng âm, đó là vấn đề tồn kho lớn, sau khi các nhà NK nước này tăng mua một cách ồ ạt trong nửa đầu năm 2022 với tâm lý dự trữ và dự báo thị trường thiếu hụt nguồn cung trong năm ngoái. Do vậy, các nhà NK Mỹ cần thời gian để giải phóng lượng hàng tồn kho. Giá sản phẩm từ hàng tồn bán ra chắc chắn giảm khiến cho giá hàng NK mới bị cạnh tranh và dìm giá, đó cũng là một nguyên nhân khiến kim ngạch XK của Việt Nam giảm mạnh.

Với diễn biến đó khi lạm phát giảm, lượng tồn kho giảm dần và nhu cầu cho các kỳ nghỉ cuối năm tăng sẽ giúp kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Mỹ tăng 40 - 50% trong nửa cuối năm so với nửa đầu năm.

Ngoài thị trường Mỹ, nửa cuối năm, thị trường xuất khẩu thủy sản lớn của Việt Nam là Trung Quốc có thể diễn biến sẽ khả quan hơn so với đầu năm, khi người dân Trung Quốc thích nghi hơn với bối cảnh mới, lĩnh vực du lịch, nhà hàng, khách sạn và tiêu dùng cơ bản sẽ hồi phục dần dần.

Bên cạnh đó, thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc cũng bị sụt giảm nhu cầu vì lạm phát, nhưng không giảm sâu như hai thị trường trên. Tuy nhiên nhiều doanh nghiệp vẫn nhìn thấy ở 2 thị trường này điểm sáng lạc quan, đó là vị trí thủ lĩnh của hàng GTGT Việt Nam không bị cạnh tranh bởi các nước khác. Vì thế, chỉ cần lạm phát dần ổn định, xuất khẩu sang 2 thị trường này sẽ hồi phục nhanh hơn, bù đắp cho những thị trường còn lại.