Xuất khẩu tôm Việt sang thị trường Mỹ đang chịu áp lực lớn bởi chính sách thuế

Tháng 7, xuất khẩu tôm của Việt Nam đạt 410 triệu USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2024. Lũy kế 7 tháng đầu năm, kim ngạch đạt 2,5 tỷ USD, tăng 24% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), triển vọng nửa cuối năm vẫn tiềm ẩn nhiều thách thức, đặc biệt tại thị trường Mỹ. Trong tháng 7, xuất khẩu sang Mỹ chỉ đạt 63 triệu USD, giảm 29% so với cùng kỳ. Tính chung 7 tháng đạt 404 triệu USD, chỉ tăng 3%.

VASEP cho biết nguyên nhân chủ yếu đến từ mức thuế đối ứng 20% mà Mỹ áp dụng với tôm Việt Nam, cao hơn so với Ecuador (15%) hay Indonesia, Philippines (19%). Biên lợi nhuận bị thu hẹp khiến các doanh nghiệp phải cân nhắc lại chiến lược giá và cơ cấu đơn hàng.

Ngoài ra, kết quả sơ bộ POR19 do Bộ Thương mại Mỹ công bố hồi tháng 6 cho thấy mức thuế chống bán phá giá cao đối với nhiều doanh nghiệp lớn. Nếu mức thuế này không được điều chỉnh trong kết quả cuối cùng vào tháng 12, tôm Việt có nguy cơ bị loại khỏi thị trường Mỹ.

Ngược lại, các thị trường châu Á và khối CPTPP tiếp tục là điểm sáng. Trung Quốc và Hồng Kông đạt kim ngạch 710 triệu USD trong 7 tháng, tăng 78% và chiếm 29% tổng xuất khẩu.

Riêng tháng 7 đạt 115 triệu USD, tăng 63% so với cùng kỳ, nhờ nhu cầu tiêu thụ nội địa phục hồi và lợi thế chi phí logistics.

Khối CPTPP mang về 699 triệu USD, tăng 36% và chiếm 28% tổng kim ngạch, trong đó Nhật Bản dẫn đầu với 320 triệu USD, tăng 15%. Dù xuất khẩu sang Nhật trong tháng 7 giảm nhẹ do đồng yên yếu, nhu cầu đối với các sản phẩm chế biến giá trị gia tăng vẫn duy trì ổn định.

Xuất khẩu tôm sang thị trường EU đạt 309 triệu USD (tăng 17%), trong đó Đức và Pháp ghi nhận mức tăng cao lần lượt 28% và 17%. Tháng 7, xuất khẩu sang EU đạt 57 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ. Khối này hưởng lợi từ EVFTA, nhu cầu ổn định khi lạm phát hạ nhiệt, và ưu tiên sản phẩm chế biến giá trị gia tăng.

Xuất khẩu tôm sang Hàn Quốc đạt 203 triệu USD (tăng 13%), chiếm 8% tổng giá trị. Đây là thị trường ổn định nhờ nhu cầu tôm chế biến và sản phẩm tiện lợi cho kênh HORECA, đồng thời sức tiêu thụ duy trì tốt trong bối cảnh kinh tế nội địa ít biến động.

Về cơ cấu sản phẩm, tôm chân trắng tiếp tục giữ vai trò chủ lực, đạt 1,6 tỷ USD trong 7 tháng, chiếm 63% tổng kim ngạch và tăng 8% so với cùng kỳ. Tôm sú đạt 260 triệu USD, tăng 5% và chiếm 10%. Đáng chú ý, nhóm sản phẩm tôm khác đạt 657 triệu USD, tăng tới 117% nhờ đơn hàng tôm đông lạnh từ các thị trường châu Á.

VASEP dự báo, năm 2025 xuất khẩu tôm có thể đạt 3,6-3,8 tỷ USD trong kịch bản tích cực, nếu doanh nghiệp tiếp tục khai thác tốt các thị trường châu Á, EU, CPTPP và đẩy mạnh sản phẩm chế biến giá trị gia tăng sang Nhật Bản. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng có thể chậm lại trong nửa cuối năm nếu Mỹ tiếp tục giảm nhập khẩu từ Việt Nam do tác động của thuế đối ứng và các biện pháp phòng vệ thương mại.

Để giữ đà tăng trưởng, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản cho rằng các doanh nghiệp cần chủ động đa dạng hóa thị trường, tăng tỷ trọng sản phẩm chế biến, đáp ứng yêu cầu chứng nhận khắt khe và xây dựng chiến lược giá phù hợp với biến động chính sách quốc tế.