Bắc Giang: Khai mạc lễ hội mở cửa rừng tại đền Chúa Then

Buổi lễ khai mạc có sự tham gia của Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Mai Sơn, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy Trần Công Thắng cùng các đại diện lãnh đạo sở, ban, ngành, đơn vị của tỉnh Bắc Giang, cùng các đồng chí lãnh đạo Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Lạng Giang. Ngoài ra, còn có sự tham gia của đông đảo người dân và du khách thập phương đến tham dự.

Lễ hội Mở Cửa Rừng tại xã Hương Sơn đã được tổ chức lần thứ hai với quy mô cấp huyện. Đây là hoạt động nhằm phát huy và bảo tồn những giá trị văn hóa tín ngưỡng của đồng bào dân tộc Tày, Nùng, đặc biệt là tục thờ "Mẹ Rừng", "Mẹ Xứ Sở", hay còn gọi là Nữ Thần trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Đây là một trong những lễ hội tiêu biểu trong Tuần Văn hóa - Du lịch Bắc Giang năm 2025 với chủ đề "Linh Thiêng Tây Yên Tử", diễn ra từ ngày 08/02 đến ngày 13/02 (tức từ ngày 11 đến 16 tháng Giêng năm Ất Tỵ).

Phát biểu tại lễ khai mạc, đại diện lãnh đạo xã Hương Sơn chia sẻ về ý nghĩa của lễ hội, cho biết rằng lễ hội được tổ chức tại Đền Chúa Then và Đền Cổ Ngựa, thuộc thôn Việt Hương, xã Hương Sơn. Theo truyền thuyết, Đền Chúa Then thờ Bà Then Tiên Vương Thị Chân Nhân – một nữ thần trong tín ngưỡng thờ thần rừng núi. Tín ngưỡng thờ Chúa Then gắn liền với phong tục thờ các vị thần bảo vệ rừng núi của người dân tộc Tày, Nùng. Đặc biệt, với dân tộc Nùng, việc thờ Chúa Then còn được coi là tục thờ các vị chúa Sơn lâm, Sơn trang, nhiều dòng họ còn gọi là Then tổ.

Đền Chúa Then không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là điểm giao thoa giữa các tín ngưỡng bản địa và tín ngưỡng thờ nữ thần rừng núi, đặc biệt là hệ thống thờ hầu đồng. Chúa Then tại đây được coi là hiện thân của Chúa Sơn lâm, là vị thần bảo vệ cửa rừng Hương Sơn.

Hiện nay, chính quyền và nhân dân xã Hương Sơn luôn nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị của Đền Chúa Then. Đền không chỉ là nơi sinh hoạt tâm linh của người dân địa phương mà còn là điểm đến cho các đoàn học sinh, sinh viên trong khu vực, giúp họ tìm hiểu và giáo dục về truyền thống yêu nước của dân tộc.

Lễ hội Mở Cửa Rừng năm nay được tổ chức từ ngày 07/02 đến 11/02 (tức từ mùng 10 đến 12 tháng Giêng năm Ất Tỵ) tại Đền Cổ Ngựa và Đền Chúa Then, thôn Việt Hương, xã Hương Sơn. Trong thời gian diễn ra lễ hội, Ban Tổ chức đã chuẩn bị nhiều hoạt động văn hóa, thể thao đặc sắc, như các buổi giao lưu giữa các câu lạc bộ Then, đốt đuốc, tổ chức lửa trại, và bày bán các sản vật đặc trưng của địa phương.

Lễ hội không chỉ tái hiện lại đời sống văn hóa của người dân vùng rừng núi Hương Sơn mà còn là dịp để phát triển du lịch tâm linh, tạo cơ hội thu hút du khách trong và ngoài tỉnh. Đây cũng là một bước tiến trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc trên địa bàn huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang.

Thông qua lễ hội, chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng mong muốn nâng cao nhận thức cộng đồng về việc bảo vệ rừng và gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững của du lịch tại khu vực Tây Yên Tử.