Đảng Cộng sản Việt Nam qua các kỳ Đại hội - Những quyết sách lịch sử

Hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, cuốn sách "Đảng Cộng sản Việt Nam qua các kỳ Đại hội - Những quyết sách lịch sử" do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát hành là tài liệu quý, giúp nhìn lại chặng đường phát triển tư duy, đường lối lãnh đạo của Đảng qua từng kỳ Đại hội. Với cách trình bày hệ thống, phân tích sâu sắc các quyết sách lịch sử của Đảng, cuốn sách góp phần củng cố niềm tin và khơi dậy trách nhiệm chính trị trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân đang hướng tới giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Từ Hội nghị thành lập Đảng đầu năm 1930 đến Đại hội XIII năm 2021, cuốn sách trình bày hệ thống các kỳ Đại hội thông qua việc phân tích sâu sắc bối cảnh, nội dung và ý nghĩa của từng quyết sách lớn mà Đảng đưa ra. Điểm nổi bật không nằm ở liệt kê sự kiện mà ở chỗ luận giải được lý do ra đời, hiệu quả thực tiễn và tầm chiến lược của các nghị quyết, định hướng của Đảng qua mỗi kỳ Đại hội. Chính điều đó giúp cuốn sách trở thành tài liệu lý luận, đồng thời là công cụ phục vụ công tác nghiên cứu, giáo dục và tuyên truyền chính trị một cách hiệu quả.

Một trong những ví dụ tiêu biểu được phân tích kỹ trong sách là Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng (2016). Trong bối cảnh đất nước đã trải qua 30 năm đổi mới, đạt được những thành tựu quan trọng song cũng đối mặt với nhiều thách thức, Đại hội XII nhấn mạnh yêu cầu "tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; phát huy sức mạnh toàn dân tộc; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới". Đây là một quyết sách then chốt, vừa kế thừa vừa phát triển đường lối đổi mới, nhấn mạnh yêu cầu hoàn thiện đồng bộ thể chế, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phát triển khoa học - công nghệ, nâng cao hiệu lực bộ máy nhà nước và tăng cường xây dựng Đảng.

Cũng trong Đại hội XII, nhận thức về đổi mới được nâng lên tầm chiến lược toàn diện và đồng bộ, thể hiện rõ qua mục tiêu: "Phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại". Báo cáo chính trị tại Đại hội chỉ rõ 6 nhiệm vụ trọng tâm, trong đó bao gồm các nội dung mang tính đột phá như: đổi mới mô hình tăng trưởng; cơ cấu lại nền kinh tế; phát triển và ứng dụng khoa học, công nghệ; xây dựng nền văn hóa, con người Việt Nam; tăng cường quốc phòng, an ninh và chủ động hội nhập quốc tế. Đây là sự cụ thể hóa khát vọng phát triển đất nước nhanh và bền vững trên nền tảng tư duy đổi mới gắn với thực tiễn.

Cuốn sách cũng nêu bật những kết quả từ việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về xây dựng Đảng. Những chuyển biến tích cực trong công tác phòng, chống tham nhũng, cải cách bộ máy, chỉnh đốn tổ chức được trình bày rõ nét với dẫn chứng cụ thể, ví dụ như các phiên họp của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng do Tổng Bí thư chủ trì. Điều này cho thấy quyết tâm làm trong sạch bộ máy và củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng trong tình hình mới.

Các kỳ Đại hội Đảng đều gắn với những quyết sách chiến lược cụ thể. Đại hội VI với quyết sách Đổi mới năm 1986, Đại hội III gắn với cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, hay Đại hội VII đánh dấu sự khẳng định rõ ràng về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội. Mỗi kỳ Đại hội đều là một bước chuyển mình lớn, thể hiện sự trưởng thành về tư duy chính trị, bản lĩnh cầm quyền và năng lực lãnh đạo của Đảng qua từng giai đoạn lịch sử. Sự kế thừa và đổi mới được phản ánh sinh động và logic trong cuốn sách, tạo thành một dòng chảy xuyên suốt.

Với dung lượng vừa phải, ngôn ngữ mạch lạc, cách tiếp cận từ thực tiễn đến lý luận, cuốn sách không chỉ dành cho cán bộ, đảng viên mà còn phù hợp với sinh viên, học viên các trường chính trị, những người quan tâm tới lịch sử và lý luận chính trị. Đây là tài liệu bổ trợ hữu ích cho việc nghiên cứu, giảng dạy và tuyên truyền về sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Cuốn "Đảng Cộng sản Việt Nam qua các kỳ Đại hội - Những quyết sách lịch sử" là sự kết tinh giữa chiều sâu tri thức và tính chính luận, giữa tính khoa học và tinh thần phụng sự. Từng trang sách là minh chứng về sự trưởng thành ngày càng lớn mạnh của Đảng, là bài học lịch sử để các thế hệ hôm nay và mai sau hiểu rõ hơn vì sao "sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam". Đồng thời, cuốn sách cũng đặt ra cho mỗi độc giả cùng suy ngẫm, ý thức về trách nhiệm của bản thân tham gia góp sức vào công cuộc xây dựng nước Việt Nam phồn vinh, hùng cường trong kỷ nguyên mới.

Lịch sử 95 năm của Đảng Cộng sản Việt Nam là lịch sử của những bước ngoặt, của sự lựa chọn đúng đắn và kịp thời trong những thời điểm then chốt. Cuốn sách không chỉ dừng lại ở việc ghi lại các kỳ Đại hội, mà đi sâu phân tích lý do ra đời, bối cảnh lịch sử và tầm ảnh hưởng của từng quyết sách lớn tại mỗi kỳ Đại hội. Từ việc lãnh đạo cách mạng giải phóng dân tộc, xây dựng chính quyền non trẻ, tổ chức kháng chiến toàn dân, thống nhất đất nước đến công cuộc đổi mới, hội nhập quốc tế và phát triển đất nước bền vững trong thế kỷ XXI, tất cả đều được trình bày một cách nhất quán, logic và súc tích.

Tác phẩm thể hiện rõ rằng, mỗi quyết sách lớn của Đảng không phải là sản phẩm ngẫu nhiên, mà là kết quả của một quá trình vận động nội tại, kết tinh trí tuệ tập thể và bản lĩnh chính trị vững vàng của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân trước những thử thách lịch sử. Quyết định phát động Toàn quốc kháng chiến năm 1946, chủ trương đổi mới năm 1986 hay xác lập mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2045 đều là những ví dụ điển hình của tư duy chính trị có tầm nhìn chiến lược.

Bên cạnh việc làm nổi bật vai trò lãnh đạo của Đảng, cuốn sách cũng khẳng định tầm quan trọng của việc gắn lý luận với thực tiễn, xây dựng Đảng gắn liền với xây dựng hệ thống chính trị. Đây chính là điểm nhấn tại Đại hội XIII khi Đảng nhấn mạnh nhiệm vụ then chốt là tiếp tục xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh để đáp ứng những yêu cầu phát triển mới. Quan điểm này được cuốn sách thể hiện rõ qua việc phân tích những bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo xuyên suốt từ Đại hội VI đến Đại hội XIII, đặc biệt là những bài học về công tác cán bộ, kiểm soát quyền lực và phát huy dân chủ.

Không chỉ dành cho cán bộ, đảng viên, cuốn sách còn là tài liệu hữu ích cho công tác giảng dạy, nghiên cứu chính trị và giáo dục truyền thống cách mạng trong các nhà trường, học viện, tổ chức chính trị - xã hội. Với lối viết mạch lạc, ngôn ngữ chuẩn xác, cô đọng và cách tổ chức nội dung khoa học, tác phẩm giúp người đọc dễ dàng tiếp cận những nội dung vốn được cho là khô khan, khó tiếp cận của tư liệu chính trị.

Từ một góc nhìn rộng hơn, cuốn sách còn là lời nhắc nhở về vai trò then chốt của tầm nhìn chiến lược, năng lực đổi mới và sự trung thành với lợi ích của nhân dân, đó là ba yếu tố đã làm nên một Đảng Cộng sản Việt Nam không ngừng lớn mạnh, luôn tự làm mới mình để tiếp tục sứ mệnh lịch sử lãnh đạo đất nước phát triển phồn vinh, thịnh vượng. Trong thời đại chuyển đổi số, toàn cầu hóa, nhiều giá trị truyền thống bị xói mòn, thì sự trở lại với gốc rễ lịch sử, với những quyết sách từng định hình quốc gia chính là cách để củng cố niềm tin, nuôi dưỡng khát vọng và vững bước trên con đường phát triển.

Không phải là biên niên sử khô khan, cuốn sách được cấu trúc theo từng kỳ Đại hội, đi từ sự kiện, văn kiện đến bối cảnh lịch sử cụ thể, giúp người đọc hiểu rõ vì sao mỗi quyết sách của Đảng lại ra đời, và vì sao nó trở thành bước ngoặt quan trọng. Từ đó, người đọc có thể nhìn thấy logic phát triển của Đảng, một tổ chức chính trị không ngừng tự đổi mới để thích ứng với những yêu cầu khắt khe của lịch sử, của thực tiễn cách mạng và của lòng dân.

Trong hơn 400 trang sách, những quyết sách tại các kỳ Đại hội không chỉ được liệt kê theo dòng thời gian, mà còn được đặt trong tương quan lịch sử, chính trị rộng lớn, gắn với các biến động trong nước và thế giới. Sự gắn kết giữa hoàn cảnh và hành động làm nổi bật tinh thần chủ động, nhạy bén, sáng tạo của Đảng trong từng giai đoạn. Từ Đại hội lần thứ I năm 1935 khẳng định sự trưởng thành của Đảng sau những năm tháng hoạt động bí mật, đến Đại hội II năm 1951 - Đảng công khai hoạt động với tên gọi Đảng Lao động Việt Nam giữa chiến khu Việt Bắc, và đặc biệt là Đại hội III năm 1960 - Đại hội mở đầu thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, tất cả được trình bày một cách cô đọng nhưng sinh động, với nhiều thông tin quý.

Đặc biệt, từ Đại hội VI (1986) - Đại hội khởi xướng công cuộc Đổi mới trở đi, cuốn sách thực sự cho thấy sự chuyển biến mạnh mẽ trong tư duy cầm quyền của Đảng. Tại thời điểm đó, đất nước đang đứng trước khủng hoảng kinh tế - xã hội nghiêm trọng, đời sống nhân dân vô cùng khó khăn, niềm tin vào các mô hình quản lý cũ dần suy giảm. Trong bối cảnh ấy, Đảng đã thể hiện bản lĩnh chính trị vững vàng, dũng cảm thừa nhận những yếu kém, khuyết điểm, quyết tâm đổi mới toàn diện, từ tư duy lý luận đến phương pháp tổ chức thực tiễn. Quyết định chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được đánh giá là một quyết sách lịch sử, thể hiện sự nhạy bén và sáng suốt của Đảng trong việc lựa chọn con đường phát triển phù hợp với điều kiện và đặc điểm của Việt Nam.

Tiếp nối tinh thần đó, các Đại hội VII, VIII, IX, X đều đánh dấu quá trình vừa tiếp tục đổi mới, vừa giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, trong khi mở rộng hội nhập quốc tế, thu hút đầu tư và phát triển giáo dục, y tế, khoa học - công nghệ. Đến Đại hội XII (2016), một trong những điểm nhấn được cuốn sách làm nổi bật chính là việc lần đầu tiên đặt nội dung xây dựng Đảng về đạo đức ngang hàng với các nội dung về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Trong bối cảnh Đảng cầm quyền, môi trường kinh tế thị trường, hội nhập sâu rộng, nguy cơ tha hóa quyền lực và suy thoái đạo đức là thách thức không nhỏ. Việc xác định đạo đức là "nền tảng", là "cái gốc" của Đảng được phân tích kỹ lưỡng, gắn liền với tư tưởng Hồ Chí Minh, tạo thành một nội dung phát triển lý luận đáng chú ý trong công tác xây dựng Đảng.

Ở Đại hội XIII (2021), cuốn sách không chỉ nêu bật thành tựu, mà còn phản ánh sự trưởng thành vượt bậc trong tư duy chiến lược của Đảng. Với khát vọng đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, Đại hội đề ra nhiều định hướng đột phá, từ chuyển đổi số, đổi mới mô hình tăng trưởng, phát triển bền vững đến xây dựng Nhà nước pháp quyền và hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực. Những nội dung này cho thấy Đảng không ngừng làm mới chính mình, vừa giữ vững bản chất cách mạng, vừa đổi mới phương thức lãnh đạo phù hợp với thực tiễn hiện đại.

Cuốn sách còn đặc biệt nhấn mạnh vai trò của công tác cán bộ, kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng như là những nội dung xuyên suốt trong cải cách chính trị. Các dẫn chứng từ Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII), đến các phiên họp của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng do Tổng Bí thư chủ trì được đưa ra như minh chứng cho quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.

Không chỉ là tài liệu nghiên cứu, "Đảng Cộng sản Việt Nam qua các kỳ Đại hội - Những quyết sách lịch sử" còn là cuốn sách truyền cảm hứng về tinh thần đổi mới không ngừng nghỉ của Đảng. Người đọc không chỉ thấy được hành trình phát triển của đất nước, mà còn cảm nhận rõ nét quá trình trưởng thành về tư duy, bản lĩnh và năng lực lãnh đạo của một chính đảng cách mạng.

Với cách tiếp cận khoa học, nội dung sâu sắc và giá trị thực tiễn rõ nét, cuốn sách là tài liệu cần thiết giúp mỗi cán bộ, đảng viên và bạn đọc quan tâm hiểu rõ hơn về tư duy lãnh đạo, năng lực hoạch định đường lối của Đảng qua từng thời kỳ. Cuốn sách không chỉ góp phần củng cố niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, mà còn là hành trang tri thức quý giá trước thềm Đại hội XIV, tiếp thêm động lực cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Văn Dương