Đến lúc bỏ tư duy "trồng để bán": TS. Trần Đình Lý tuyên bố nông nghiệp Việt phải "trồng để kiến tạo"

Từ vùng đất Bến Tre trù phú, nơi những rặng dừa xanh bạt ngàn tạo nên bản sắc miền Tây, Betrimex đã vươn lên trở thành doanh nghiệp tiên phong đưa dừa Việt Nam ra thế giới. Không chỉ dừng ở xuất khẩu, Betrimex còn kiến tạo một hệ sinh thái nông nghiệp bền vững dựa trên tiêu chuẩn hữu cơ, mô hình tuần hoàn và triết lý "không lãng phí tài nguyên". Đồng hành cùng doanh nghiệp là AgriS – nền tảng nông nghiệp thông minh hướng đến đội ngũ "Modern Farmer", nơi tri thức, dữ liệu và chuẩn ESG được xem là nền tảng phát triển. Sự kết hợp này không chỉ tạo nên chuỗi giá trị dừa minh bạch, hiện đại mà còn mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp Việt: phát triển bằng giá trị, bằng văn hóa và bằng niềm tin. Đây chính là tinh thần dự án Tiếp thị Nông nghiệp Việt theo đuổi để nâng tầm thương hiệu nông sản Việt.

Trong bối cảnh đó, TS. Trần Đình Lý - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Nông Lâm TP.HCM, Phó Chủ tịch Hội Marketing Việt Nam, Chủ tịch điều hành dự án Tiếp thị Nông nghiệp Việt - đã có những chia sẻ sâu sắc về triết lý phát triển nông nghiệp hiện đại, niềm tin của thế giới dành cho nông sản Việt, cũng như con đường mà doanh nghiệp cần đi nếu muốn đứng vững ở sân chơi toàn cầu.

PV: Thưa TS. Trần Đình Lý, ông đánh giá như thế nào về triết lý "Làm đúng - Làm thật - Làm có ích" mà AgriS và Betrimex theo đuổi trong chiến lược phát triển nông nghiệp?

TS. Trần Đình Lý: Tôi rất tâm đắc với triết lý này, bởi nó không chỉ là phương châm làm nông nghiệp, mà còn là kim chỉ nam của đạo đức kinh doanh. Nông nghiệp không đơn thuần là hoạt động sản xuất; đó là một không gian văn hóa, một phần của bản sắc dân tộc Việt. Nếu trước đây chúng ta chỉ dừng lại ở khái niệm "sản phẩm thuần Việt", thì ngày nay phải tiến xa hơn đến "thương hiệu giá trị Việt" - một thương hiệu mang trong mình tri thức, công nghệ và chuẩn mực đạo đức.

"Làm đúng" giúp doanh nghiệp vượt qua thách thức ngắn hạn.

"Làm thật" tạo dựng niềm tin bền vững.

"Làm có ích" là cách chúng ta trả ơn đất, chăm lo con người và chuẩn bị cho thế hệ mai sau.

Đây là ba trụ cột mà doanh nghiệp nông nghiệp Việt cần hướng đến nếu muốn phát triển dài hạn.

PV: Nhiều doanh nghiệp hiện nay tập trung vào công nghệ. Nhưng ông lại nhấn mạnh "tri thức" mới là yếu tố mở đường. Vì sao?

TS. Trần Đình Lý: Công nghệ có thể giải quyết quy trình, nhưng tri thức mới quyết định chiến lược. Máy móc có thể mua được, nhưng tầm nhìn thì không. Một nền nông nghiệp hiện đại không thể chỉ xoay quanh chuyện mua vào bán ra. Nó phải chuyển từ tư duy giao dịch sang tư duy kiến tạo: tạo giá trị và chia sẻ giá trị.

Nông sản Việt chỉ thật sự có cơ hội chiến thắng khi sản phẩm chứa đựng văn hóa Việt, tinh thần Việt và đặc biệt là cam kết mạnh mẽ với bộ tiêu chuẩn ESG. Không chỉ sạch, đẹp hay ngon – mà phải có câu chuyện, giá trị và niềm tin.

PV: Ông từng nói "Việt Nam không nên chỉ xuất khẩu nông sản, mà phải xuất khẩu niềm tin". Ông có thể giải thích rõ hơn?

TS. Trần Đình Lý: Khi thế giới mua một sản phẩm Việt Nam, họ không chỉ mua nguyên liệu. Họ mua niềm tin vào chất lượng, vào cách chúng ta đối xử với môi trường, với nông dân và với hệ sinh thái sản xuất. Niềm tin không thể vay mượn, càng không thể tạo dựng trong ngày một ngày hai. Nó đến từ sự minh bạch, từ cách chúng ta làm thật mỗi ngày.

Tôi đánh giá cao cách AgriS đang làm. Họ minh bạch hóa chuỗi dữ liệu, xây dựng mô hình tuần hoàn, đào tạo nông dân trở thành "Modern Farmers" – những người hiểu công nghệ, nắm tri thức và làm nông nghiệp bằng tư duy của thời đại mới. Một doanh nghiệp muốn đi xa không chỉ cần quy mô lớn, mà cần chiều sâu giá trị và sự nhất quán trong đạo đức kinh doanh.

PV: Ở góc độ marketing, ông nhìn nhận như thế nào về chiến lược "khác – sâu – bền" của AgriS?

TS. Trần Đình Lý: Trong marketing hiện đại, "khác" tạo sự chú ý, "sâu" tạo khác biệt và "bền" tạo vị thế cạnh tranh lâu dài. Ba giá trị này bổ trợ cho nhau. Những thương hiệu nông nghiệp Việt thành công thời gian qua đều có một điểm chung: họ kiên trì với giá trị cốt lõi và dám chọn con đường dài hơi thay vì chạy theo phong trào ngắn hạn.

Marketing nông nghiệp không chỉ là truyền thông hay quảng bá. Nó là chuyển hóa tư duy của toàn chuỗi từ sản xuất đến tiêu dùng. Khi doanh nghiệp coi marketing là quá trình kiến tạo giá trị chứ không chỉ bán hàng, họ sẽ đi đúng hướng.

PV: ESG được xem là xu hướng, nhưng nhiều doanh nghiệp coi đó chỉ là báo cáo bắt buộc. Quan điểm của ông?

TS. Trần Đình Lý: ESG không phải xu hướng. Đó là điều kiện để doanh nghiệp tồn tại trong giai đoạn mới của thị trường toàn cầu. Như bà Đặng Huỳnh Ức My từng nói, ESG phải trở thành "hệ điều hành" của doanh nghiệp. Khi ESG trở thành một phần của văn hóa nội bộ, doanh nghiệp không chỉ vận hành tốt hơn mà còn được thị trường tin tưởng hơn.

Không thể nói đến phát triển nếu chưa cam kết với đất.

Không thể nói đến hội nhập nếu chưa đối xử công bằng với nông dân.

ESG không phải giấy tờ. Đó là đạo đức.

PV: Ông có kỳ vọng như thế nào vào thế hệ trẻ đang bước vào lĩnh vực nông nghiệp?

TS. Trần Đình Lý: Tôi luôn tin rằng nông nghiệp không phải là "lùi về quê", mà là "bước tới tương lai". Ngày nay, nông nghiệp đòi hỏi tri thức, dữ liệu, kỹ năng kinh tế và cả tư duy quản trị. Thế hệ trẻ nếu giỏi công nghệ, hiểu con người và có tâm với nghề, họ sẽ là nguồn lực mở đường cho nông nghiệp Việt trong kỷ nguyên trí tuệ. Chúng ta không cần thêm những người chỉ đi tìm con đường dễ đi. Chúng ta cần người dám mở đường.

PV: Xin ông gửi một thông điệp đến cộng đồng nông nghiệp và doanh nghiệp Việt Nam.

TS. Trần Đình Lý: Tôi luôn nói rằng nông sản Việt không chỉ để bán. Nó để kể một câu chuyện về con người Việt. Muốn đi nhanh phải đổi mới. Muốn đi xa phải giữ giá trị.

Nếu doanh nghiệp, nhà khoa học, nông dân và thế hệ trẻ cùng chung một khát vọng, tôi tin nông nghiệp Việt hoàn toàn có thể bước ra khỏi vai trò một "công xưởng nguyên liệu" để trở thành "trung tâm tri thức và giá trị" của khu vực và thế giới.

Xin cám ơn Tiến sỹ rất nhiều!