Ngành đường sắt hướng tới mục tiêu đào tạo 140.000 nhân lực chất lượng cao

Kinh doanh
08:31 AM 25/09/2025

Việc ngành đường sắt đặt mục tiêu đào tạo 140.000 nhân lực chất lượng cao trong vòng 20 năm nhằm từng bước giúp Việt Nam làm chủ công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển một ngành công nghiệp đường sắt tự chủ, bền vững.

Ngành đường sắt Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn về nguồn nhân lực khi thiếu hụt về số lượng và chưa đáp ứng đồng bộ về chất lượng, đặc biệt là đội ngũ chuyên gia có khả năng làm chủ công nghệ cao, quản lý dự án phức tạp và vận hành hệ thống đường sắt hiện đại.

Ngành đường sắt hướng tới mục tiêu đào tạo 140.000 nhân lực chất lượng cao- Ảnh 1.

Để vượt qua thách thức này, Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ dự thảo đề án “Đào tạo, phát triển nguồn nhân lực đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Đề án của Bộ Xây dựng đã đưa ra một chiến lược rõ ràng và tham vọng là đào tạo đồng bộ 140.000 nhân lực đường sắt, có năng lực công nghệ cao, nhằm đáp ứng yêu cầu của các dự án lớn. Mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn như sau:

Giai đoạn 2025-2030: Đào tạo ít nhất 35.000 nhân lực, tập trung đào đạo nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu triển khai các dự án đường sắt tốc độ cao, đường sắt điện khí hóa, đường sắt đô thị và bổ sung nguồn nhân lực giảng dạy cho các cơ sở đào tạo.

Theo trình độ đào tạo: trình độ sau đại học khoảng 1.000 người; trình độ đại học khoảng 14.000 người; trình độ cao đẳng khoảng 11.000 người và trình độ trung cấp khoảng 9.000 người.

Theo nhóm ngành: Kỹ thuật xây dựng công trình đường sắt khoảng 4.700 người; Kỹ thuật xây dựng khoảng 16.300 người; Thông tin - tín hiệu đường sắt khoảng 3.700 người; Hệ thống điện và năng lượng đường sắt khoảng 1.100 người; Đầu máy - toa xe khoảng 1.700 người; Kinh tế xây dựng và kinh tế vận tải đường sắt khoảng 1.500 người; Khai thác vận tải đường sắt khoảng 6.000 người.

Cùng với đó, đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho ít nhất 12.000 người đáp ứng yêu cầu vận hành, khai thác, bảo trì các tuyến đường sắt, bao gồm: khoảng 4.500 người cho các tuyến đường sắt quốc gia và khoảng 7.500 người cho các tuyến đường sắt đô thị….

Giai đoạn 2031-2045: Đào tạo ít nhất 105.000 nhân lực, tăng cường đào đạo nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu triển khai các dự án và bổ sung nguồn nhân lực giảng dạy cho các cơ sở đào tạo. Tương tự giai đoạn 2025-2030, phân bổ đào tạo theo trình độ; nhóm ngành; bồi dưỡng nghiệp vụ về vận hành, bảo trì; quản lý nhà nước; quản lý dự án.

Đặc biệt, giai đoạn này số lượng nhân lực được tuyển chọn để đào tạo, tham gia trực tiếp vào quá trình nghiên cứu, tiếp nhận chuyển giao, từng bước làm chủ từng phần công nghệ, công nghiệp đường sắt tăng lên là 5.000 người.

Để hiện thực hóa những mục tiêu đầy tham vọng trên, Bộ Xây dựng đã đề xuất 7 nhóm giải pháp mang tính đột phá và toàn diện:

Hoàn thiện thể chế và chính sách: Xây dựng cơ chế đào tạo, đãi ngộ, và thu hút nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là các chuyên gia kỹ thuật và giảng viên. Đề án cũng đề xuất cơ chế hợp tác Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp nhằm tối ưu hóa nguồn lực. 

Tăng cường năng lực đào tạo: Đầu tư mạnh vào cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại cho các trường đào tạo, hướng đến hình thành các trung tâm thực hành - thí nghiệm chuyên sâu, vừa phục vụ đào tạo, vừa đảm nhận nghiên cứu, tiếp nhận chuyển giao công nghệ. 

Gắn đào tạo với thực tiễn: Chương trình đào tạo cần phải bám sát với thực tế triển khai các dự án, vận hành và bảo trì hệ thống đường sắt. 

Phát triển nguồn lực nghiên cứu: Huy động các chuyên gia từ các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp để tập trung vào việc làm chủ công nghệ đường sắt tốc độ cao, điện khí hóa và đô thị. 

Ứng dụng công nghệ mới: Chú trọng tích hợp công nghệ thông tin, chuyển đổi số, robot và trí tuệ nhân tạo vào mọi khâu của ngành đường sắt.

Hợp tác quốc tế: Mở rộng hợp tác với các quốc gia có nền công nghiệp đường sắt phát triển như Nhật Bản, Pháp, Đức, Trung Quốc để học hỏi kinh nghiệm và tiếp nhận công nghệ.

Huy động đa dạng nguồn lực: Đề xuất kết hợp nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, kinh phí dự án, hỗ trợ quốc tế và các nguồn hợp pháp khác để đảm bảo tài chính cho đề án. 

Bộ Xây dựng cũng đề xuất kinh phí thực hiện Đề án sẽ sử dụng từ kinh phí đầu tư các dự án đường sắt; ngân sách nhà nước, bao gồm chi thường xuyên và chi đầu tư phân bổ cho các bộ, ngành theo quy định của pháp luật để thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp của Đề án; kinh phí lồng ghép trong các chương trình, đề án đã được phê duyệt; nguồn hỗ trợ quốc tế và các nguồn hợp pháp khác để thực hiện nhiệm vụ, giải pháp của Đề án.

Đề án nêu rõ, thành công của những tuyến đường sắt tương lai phụ thuộc rất nhiều vào việc Việt Nam có chủ động chuẩn bị được một đội ngũ nhân lực chất lượng cao, đủ sức làm chủ công nghệ và vận hành hệ thống một cách hiệu quả hay không. Đây là một khoản đầu tư chiến lược, không chỉ cho ngành đường sắt mà còn cho tương lai phát triển bền vững của đất nước.

Minh An (t/h)
Ý kiến của bạn
Bình luận
Thanh Hóa hướng tới nông nghiệp xanh, giá trị gia tăng bền vững Thanh Hóa hướng tới nông nghiệp xanh, giá trị gia tăng bền vững

Không chỉ mở rộng diện tích sản xuất tập trung, Thanh Hóa còn tiên phong trong ứng dụng công nghệ cao, sản xuất hữu cơ và thí điểm tạo tín chỉ carbon. Những bước đi này đang giúp nông sản địa phương nâng cao giá trị, thân thiện môi trường và mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường quốc tế, tạo nền tảng cho một nền nông nghiệp xanh, hiện đại.