"Vì sao từ 1/10, lái xe cần có tài khoản giao thông?"

Hội thảo là diễn đàn trao đổi chuyên sâu giữa các cơ quan quản lý nhà nước về GTVT, Ngân hàng Nhà nước, các nhà cung cấp dịch vụ thu phí, các nhà cung cấp dịch vụ trung gian thanh toán, người dân, doanh nghiệp nhằm đánh giá thực trạng, tổng kết, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất các kiến nghị thiết thực phục vụ hoàn thiện thể chế, hoàn thành chuyển đổi tài khoản thu phí theo lộ trình, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt theo chỉ đạo của Chính phủ.

Chuyển đổi từ tài khoản thu phí sang tài khoản giao thông 

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn cho biết, Hội thảo "Vì sao từ 1/10, lái xe cần có tài khoản giao thông?" diễn ra trong bối cảnh cả nước đang đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 71/NQ-CP của Chính phủ, trong đó có mục tiêu quan trọng là thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và ứng dụng công nghệ số trong lĩnh vực giao thông vận tải.

Sau gần 10 năm triển khai, hệ thống thu phí điện tử không dừng (ETC) đã bao phủ 100% các trạm thu phí trên toàn quốc; với hơn 6,3 triệu phương tiện đã dán thẻ và mở tài khoản thu phí. Từ đó, mang lại nhiều lợi ích, như: rút ngắn thời gian qua trạm thu phí, giảm ùn tắc giao thông, minh bạch hóa nguồn thu và tạo thói quen văn minh khi tham gia giao thông.

Theo thứ trưởng, để tiến tới một hệ sinh thái thanh toán điện tử giao thông đồng bộ, Luật Đường bộ và Nghị định 119/2024/NĐ-CP đã quy định việc chuyển đổi từ tài khoản thu phí sang tài khoản giao thông (TKGT) kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt. Điều này sẽ mở ra khả năng thanh toán đa dịch vụ - từ phí đường bộ, phí đỗ xe, phí sân bay, cảng biển đến phí đăng kiểm - chỉ với một tài khoản duy nhất.

Theo lộ trình, trước ngày 1/10/2025, tất cả chủ phương tiện phải hoàn tất việc chuyển đổi này. Nếu không, TKGT sẽ không có tiền để lưu thông qua các trạm thu phí.

Tuy nhiên, theo các nhà cung cấp dịch vụ thu phí ETC, đến thời điểm này mới có từ 30 - 50% trong tổng số chủ phương tiện ô tô đã thực hiện chuyển đổi.

Ông Hồ Quốc Phi, Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam khẳng định: Nghị định 119 của Chính phủ là quy định bắt buộc. Nếu không triển khai, các doanh nghiệp chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng do đó, các hội viên của Hiệp hội Vận tải ô tô và hội viên của Hiệp hội Taxi Hà Nội đã được quán triệt đầy đủ về nghị định và đã bắt đầu thực hiện từ cách đây vài tháng.

Hơn nữa, mỗi doanh nghiệp vận tải đều có các ngân hàng song hành nên các ngân hàng đều mong muốn doanh nghiệp chuyển đổi càng sớm càng tốt. Dự kiến, việc chuyển đổi có thể hoàn thành trước trung tuần tháng 9. Tất cả các xe kinh doanh vận tải đều có tài khoản giao thông và việc di chuyển sẽ thuận lợi.

Các ngân hàng, ví điện tử sẵn sàng hỗ trợ

Ông Tô Nam Toàn khẳng định, theo quy định của Nghị định 119/2024/NĐ-CP, sau 1/10, nếu phương tiện không thực hiện liên kết thanh toán không dùng tiền mặt thì sẽ không có nguồn tiền để thanh toán thu phí đường bộ và không thể lưu thông qua trạm thu phí không dừng.

Hiện nay, chưa có quy định xử phạt với hành vi này. Tới đây, Cục CSGT có thể sửa lại Nghị định 168 xem xét, bổ sung hành vi xe không có tiền trong tài khoản khi lưu thông qua trạm thu phí cao tốc sẽ bị coi là hành vi không đủ điều kiện qua trạm thu phí không dừng và bị xử phạt.

Ông Nguyễn Lê Thắng, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Thu phí tự động VETC cho biết, hiện nay, nhà cung cấp dịch vụ VETC đã thực hiện kết nối trực tiếp với 12 ngân hàng lớn tại Việt Nam phục vụ thanh toán cho các phương tiện sử dụng dịch vụ.

Khách hàng hoàn toàn có thể yên tâm bất cứ ngân hàng nào cũng có thể kết nối vào tài khoản VETC, đảm bảo cho việc kết nối giữa tài khoản giao thông với tài khoản thanh toán.

Mặt khác, VETC vẫn đang tiếp tục giải bài toán kỹ thuật để việc kết nối được thuận lợi, không gián đoạn.

Tại Hội thảo, Thạc sĩ Nguyễn Thuỳ Anh, Phó trưởng phòng, Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẳng định, phía Ngân hàng Nhà nước luôn tích cực hỗ trợ, phối hợp và chỉ đạo các tổ chức tín dụng để nâng cao hơn nữa hạ tầng thanh toán, sẵn sàng kết nối không chỉ với Bộ Xây dựng trong thanh toán phí giao thông đường bộ mà còn ở các dịch vụ công khác.

Về hạ tầng thanh toán, trong các năm qua, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo, hoàn thiện hành lang pháp lý cho các nhà cung cấp đáp ứng nhu cầu đa dạng.

Đại diện Vnpay cho biết, trong giai đoạn 1, doanh nghiệp sẽ cho phép khách hàng trả trước nếu số dư ví có tiền. Giai đoạn 2, phía VNPay sẽ trao đổi với ePass tìm giải pháp tốt nhất nhằm tối ưu hoá trải nghiệm của khách hàng. Đồng thời, VNPay sẽ đánh giá về các rủi ro tài chính để đưa ra các giải pháp cụ thể, hợp lý cho khách hàng.

Đại diện Ví Momo thông tin, phần thanh toán của ví Momo rất đa dạng. Tuy nhiên thời gian tới, Momo sẽ ưu tiên cho các tài khoản ngân hàng. Với khách hàng dùng tải khoản giao thông sẽ được cấp hạn mức cao hơn, theo kiểu chi tiêu trước, trả tiền sau.

Đại diện VETC cũng cho biết, hiện đơn vị này đã chuẩn bị phương án trả sau. Hiện đã đàm phán và phân tích mô hình kỹ thuật kinh doanh với một số ngân hàng và liên kết với thẻ tín dụng.

Có ý kiến cho rằng, tại sao các trạm thu phí không thực hiện hình thức qua trạm trước, trả tiền sau, ông Tô Nam Toàn, Trưởng phòng KHCN Môi trường và Hợp tác Quốc tế, Cục Đường bộ Việt Nam cho biết, đối với các trạm BOT khi thu phí họ phải trả tiền ngay cho các ngân hàng, nếu chủ phương tiện trả chậm sẽ gây khó khăn cho các nhà đầu tư BOT.

Cũng theo ông Toàn, khi chuyển sang hình thức trả sau sẽ nảy sinh tình trạng nợ xấu, tỷ lệ nợ xấu sẽ chiếm khoảng 1 - 2% tổng doanh thu hoặc có thể cao hơn.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Trang, Phó Tổng Giám đốc, Công ty cổ phần Giao thông số Việt Nam ePass cho biết hiện nay, đơn vị đã có các trạm hỗ trợ khách hàng, cả trực tiếp và trực tuyến. Thời gian qua, hệ thống tổng đài của Viettel đã tiếp nhận nhiều cuộc gọi yêu cầu hỗ trợ trong việc chuyển đổi. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng có nhiều thông tấn viên về tới các xã nhằm hỗ trợ người dân.

Viettel cũng có các điểm trạm, siêu thị với hơn 1.400 điểm luôn trong tâm thế sẵn sàng hỗ trợ những khách hàng chưa rành về công nghệ. Khách hàng có thể tìm những điểm trạm gần nhất để thuận tiện trong việc chuyển đổi.