Bộ Tài chính xây dựng bộ máy "tinh - gọn - mạnh": Đòn bẩy để chính quyền 2 cấp hoạt động hiệu quả

Trong hành trình đổi mới mạnh mẽ, Bộ Tài chính đang từng bước kiến tạo một bộ máy hành chính hiện đại, “tinh - gọn - mạnh”, phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp – một cấu trúc quản trị hướng tới sự minh bạch, hiệu quả và phục vụ toàn diện người dân, doanh nghiệp. 

Việc sáp nhập và tái cấu trúc ngành hải quan theo Quyết định 2019, từ hệ thống chi cục phân tán sang 20 chi cục khu vực có quy mô và phạm vi quản lý rộng hơn, không chỉ giải quyết triệt để tình trạng chồng chéo mà còn mở ra cánh cửa kết nối vùng hiệu quả, đặt nền móng cho một hệ thống hải quan đồng bộ, linh hoạt và tiên tiến. 

Trên cơ sở đó, những quy định pháp lý mới như Nghị định 125 và 127/2025/NĐ-CP đã phân định rõ ràng thẩm quyền và trách nhiệm giữa các cấp chính quyền địa phương, đặc biệt trong các lĩnh vực then chốt như tài chính, thuế, hải quan và tài sản công – qua đó hình thành nên một nền hành chính với cấu trúc rõ ràng, vận hành thông suốt và gần dân hơn bao giờ hết.

Không dừng lại ở việc tổ chức lại bộ máy, Bộ Tài chính còn chú trọng đào sâu năng lực chuyên môn và tiếp cận xu hướng quản lý quốc tế. Mô hình hải quan vùng, đặc biệt là chi cục chuyên biệt tại khu vực hàng không, là biểu tượng cho tư duy hội nhập, nơi vừa đảm bảo kiểm soát chặt chẽ, vừa tạo thuận lợi tối đa cho giao thương và di chuyển. Việc tham khảo và điều chỉnh mô hình quốc tế cho phù hợp với điều kiện Việt Nam cho thấy sự chủ động, linh hoạt và tinh thần cầu thị của Bộ trong bối cảnh hội nhập toàn cầu ngày càng sâu rộng.

Đằng sau những quyết sách ấy là một sự chuẩn bị kỹ lưỡng và có chiều sâu. Với một loạt văn bản phân cấp được xây dựng, cùng hàng loạt hội nghị lấy ý kiến rộng khắp, Bộ Tài chính không chỉ đảm bảo tính pháp lý vững chắc mà còn tạo đồng thuận xã hội, thể hiện cam kết mạnh mẽ với cải cách. Nhân sự được chuẩn bị bài bản, lựa chọn từ đội ngũ có năng lực quản lý cao, phù hợp đặc thù từng vùng miền – tạo nên một lớp công chức mới, hiện đại, có tâm và có tầm. 

Đồng thời, với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính một cách toàn diện, Bộ đang từng bước chuyển hóa chức năng quản lý nhà nước từ hành chính thuần túy sang phục vụ chủ động, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân và doanh nghiệp thông qua các trung tâm hành chính công hiện đại từ cấp xã đến cấp tỉnh.

Những cải cách quyết liệt này đang tạo ra những tác động tích cực rõ nét: bộ máy tinh gọn hơn giúp ra quyết định nhanh hơn, giảm tình trạng ách tắc và chồng chéo; việc phân quyền rõ ràng mở ra không gian phát triển rộng lớn cho các địa phương, khu vực tư nhân và nhà đầu tư nước ngoài; còn người dân thì được tiếp cận dịch vụ công gần gũi, minh bạch, thuận tiện hơn bao giờ hết. 

Với sự chuẩn bị khẩn trương và nghiêm túc tại các địa phương như TP.HCM, Đà Nẵng, Hà Giang, mô hình chính quyền hai cấp sẽ chính thức vận hành từ ngày 1/7/2025 – đánh dấu một cột mốc mới trong cải cách hành chính quốc gia.

Triển khai bộ máy “tinh – gọn – mạnh” không đơn thuần là việc tái cấu trúc tổ chức, mà là cuộc cách mạng trong tư duy quản trị – một bước chuyển lịch sử từ mô hình hành chính sang mô hình phục vụ, từ quản lý phân mảnh sang vận hành chuyên môn hóa, từ vận hành thủ công sang tích hợp công nghệ. 

Đó là nền tảng vững chắc để Việt Nam hiện thực hóa chính quyền hai cấp hiện đại, nâng cao năng lực quản trị quốc gia, gia tăng niềm tin công chúng và kiến tạo tương lai phát triển bền vững cho đất nước trong kỷ nguyên số.