Hơn 100.000 tỷ đồng rút khỏi TTCK Việt Nam từ đầu năm

Bất chấp triển vọng nâng hạng cận kề, khối ngoại vẫn chưa dứt chuỗi ngày “xả hàng” trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Tính từ đầu năm, khối ngoại đã bán ròng kỷ lục 102.000 tỷ đồng (tương đương khoảng 4 tỷ USD), vượt qua giá trị bán ròng trong năm 2024 là gần 93.000 tỷ đồng. Riêng trên sàn HOSE, con số này đạt khoảng 93.000 tỷ đồng.

Nếu tính gộp 2 năm 2024-2025, khối ngoại đã rút ròng hơn 193.000 tỷ đồng (khoảng 7,4 tỷ USD), mức cao nhất trong lịch sử thị trường.

Điểm đáng chú ý là áp lực bán tập trung vào nhiều mã vốn hóa lớn trong thời gian qua. Vingroup (VIC), FPT, Vinhomes (VHM), Vietcombank (VCB) và Hòa Phát (HPG) nằm trong nhóm bị bán mạnh nhất.

Riêng VIC chứng kiến giao dịch thỏa thuận trị giá hơn 12.600 tỷ đồng chỉ trong hai phiên đầu tháng 8, kéo tỷ lệ sở hữu nước ngoài giảm đáng kể. Các cổ phiếu FPT, VHM và VCB cũng liên tục bị rút ròng hàng trăm đến hàng nghìn tỷ đồng.

Điều này tạo nên nghịch lý khi so sánh với diễn biến thị trường. Năm 2024, VN-Index chỉ dao động quanh vùng 1.200-1.300 điểm với thanh khoản hạn chế.

Sang năm 2025, chỉ số không chỉ vượt mốc 1.600 điểm mà còn nhiều lần áp sát 1.700 điểm, đi kèm thanh khoản bùng nổ với những phiên giao dịch hơn 3 tỷ USD. Sự tăng trưởng mạnh mẽ của nhóm ngân hàng, bất động sản và chứng khoán đã đưa VN-Index lên đỉnh mới, nhưng dòng vốn ngoại lại chọn cách rút lui.

Chuyên gia của Chứng khoán Yuanta Việt Nam lý giải, nguyên nhân chủ đạo của xu hướng bán ròng này là do mức chênh lệch lợi suất USD-VND và làn sóng đầu tư nhóm công nghệ tại Mỹ.

Không những chỉ nhà đầu tư trong nước mà còn các nhà đầu tư nước ngoài cũng cực kỳ ưa thích các cổ phiếu Mỹ và mức phân bổ tài sản của nhà đầu tư nước ngoài vào cổ phiếu tại Mỹ đã đạt mức kỷ lục mới, cho thấy sức hấp dẫn đến chủ yếu từ nhóm công nghệ.

Mặc dù vẫn đánh giá lạc quan về triển vọng kết quả nâng hạng của FTSE Russell, nhưng chuyên gia Yuanta cho rằng khối ngoại vẫn sẽ tiếp tục bán ròng cho dù thị trường chứng khoán Việt Nam có được nâng hạng hay không. 

Tuy nhiên, vị chuyên gia kỳ vọng đà bán ròng có thể giảm dần hoặc chững lại trong quý IV/2025 khi Fed tiếp tục giảm lãi suất làm thu hẹp chênh lệch lãi suất USD-VND, lượng cung cổ phiếu từ khối ngoại đã thu hẹp đáng kể. Hiện nay, khối ngoại vẫn đang ôm nhiều nhất cổ phiếu thuộc nhóm Ngân hàng, Thực phẩm và đồ uống, Bất động sản, Dịch vụ tài chính, Bán lẻ, Công nghệ. Trong đó, khối ngoại nắm chủ đạp phần lớn vẫn là nhóm Ngân hàng.

Còn theo ông Tyler Nguyễn Mạnh Dũng - Giám đốc cấp cao Nghiên cứu chiến lược thị trường tại HSC, động thái bán ròng mạnh hiện nay chủ yếu mang tính kỹ thuật, thay vì phản ánh sự mất niềm tin vào triển vọng dài hạn của Việt Nam.

Ông Dũng cho biết, tỷ lệ sở hữu nước ngoài trên toàn thị trường đã xuống mức thấp kỷ lục 15,8%. Tuy nhiên, nguyên nhân chính không nằm ở yếu tố nội tại mà đến từ hai yếu tố kỹ thuật.

Thứ nhất, đây là hoạt động chốt lời sau giai đoạn tăng nóng. Chỉ trong hai tháng 7 và 8, VN-Index đã tăng hơn 20%, mức tăng mạnh nhất trong lịch sử trong khoảng thời gian ngắn. Tính từ đầu năm, chỉ số cũng tăng trên 30%, đưa mặt bằng định giá lên mức trung bình 5 năm. Khối ngoại vốn là lực đẩy chính của nhịp tăng này, nên việc hiện thực hóa lợi nhuận là tất yếu. Ngoài ra, một số thị trường khu vực như Hàn Quốc, Ấn Độ đang có định giá hấp dẫn hơn, khiến dòng vốn dịch chuyển tạm thời.

Thứ hai, rủi ro tỷ giá là một yếu tố đáng kể. VND mất giá trong thời gian gần đây và có khả năng tiếp tục chịu áp lực đến cuối năm. Đây là lý do thúc đẩy nhà đầu tư nước ngoài chốt lời, bất chấp triển vọng cơ bản của doanh nghiệp Việt Nam chưa thay đổi.

Theo ông Dũng, việc bán ròng hiện nay không đồng nghĩa với sự thoái lui bền vững. Khi tiến trình nâng hạng thị trường hoàn tất và các quỹ đầu tư mới nổi chính thức giải ngân, dòng vốn ngoại có khả năng quay trở lại mạnh mẽ, đóng vai trò hỗ trợ thị trường trong giai đoạn tiếp theo.