6 giải pháp thúc đẩy số hoá ngân hàng

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là một dấu mốc quan trọng, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Đảng và Chính phủ trong việc đưa khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành đột phá chiến lược trong giai đoạn phát triển mới của đất nước. Đồng thời tiếp thêm động lực mạnh mẽ cho ngành Ngân hàng vững bước trên hành trình chuyển đổi số toàn diện. 

Với vai trò là huyết mạch của nền kinh tế, ngành Ngân hàng xác định việc kiến tạo "hệ sinh thái số thông minh" không chỉ là mục tiêu chiến lược mà còn là yêu cầu tất yếu để ngành Ngân hàng tiếp tục phát huy vai trò là một trong những ngành, lĩnh vực tiên phong trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia.

Việc kiến tạo hệ sinh thái số thông minh là yêu cầu tất yếu trong bối cảnh nền kinh tế đang chuyển dịch mạnh mẽ sang môi trường số. Đến nay, hệ sinh thái sản phẩm, dịch vụ số của ngành Ngân hàng với nhiều phương thức thanh toán hiện đại, tiện lợi được kết nối liên thông, tích hợp liền mạch, xuyên suốt với các ngành, lĩnh vực khác. Các dịch vụ trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia (DVCQG), dịch vụ dân sinh như thanh toán điện, nước, viễn thông, y tế, giáo dục, hàng hóa trên các sàn thương mại điện tử, dịch vụ gọi xe, đặt nhà hàng, tour du lịch trên các nền tảng số... đều đã được đưa lên hoặc kết nối với ứng dụng di động của các ngân hàng, tổ chức trung gian thanh toán. Điều này cho phép người dân, doanh nghiệp giao dịch mua bán, thanh toán an toàn, thuận tiện, tiết kiệm thời gian, chi phí ngay trên ứng dụng, nền tảng số quen thuộc hàng ngày. Đồng thời, qua hệ sinh thái thanh toán số, các thông tin, lịch sử giao dịch của khách hàng cũng được lưu trữ, bảo mật.

Tại sự kiện Chuyển đổi số ngành Ngân hàng 2025, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, đến nay, có hơn 87% người Việt Nam trưởng thành có tài khoản ngân hàng. Thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) tăng trưởng ấn tượng. Giá trị TTKDTM gấp 25 lần GDP. Nhiều sản phẩm, dịch vụ ngân hàng thân thiện giàu tiện ích, đem lại giá trị thiết thực đáp ứng tốt nhu cầu đa dạng của khách hàng. Nhiều nghiệp vụ cơ bản đã được số hóa hoàn toàn 100% (tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi có kỳ hạn, mở và sử dụng tài khoản thanh toán, mở thẻ ngân hàng, ví điện tử, chuyển tiền, cho vay...). Nhiều TCTD tại Việt Nam có tỷ lệ trên 90% giao dịch thực hiện trên kênh số.

Tại Họp báo thông tin kết quả hoạt động ngân hàng 6 tháng đầu năm 2025, NHNN cho biết, trong 5 tháng đầu năm 2025 so với cùng kỳ năm 2024, giao dịch TTKDTM tăng 45,44% về số lượng và 25,21% về giá trị; qua kênh Internet tăng 47,09% về số lượng và 34,46% về giá trị; qua kênh điện thoại di động tăng 39,90% về số lượng và 23,22% về giá trị; giao dịch qua QR Code tăng 76,62% về số lượng và 179.14% về giá trị; qua Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng tăng 9,99% về số lượng và tăng 39,85% về giá trị; qua Hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử tăng 14,33% về số lượng và 3,85% về giá trị.

Để có những kết quả trong TTKDTM và chuyển đổi số nói trên, thời gian qua, NHNN đã không ngừng hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, thường xuyên nghiên cứu, rà soát, sửa đổi, bổ sung và ban hành các quy định nhằm thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số ngân hàng như: Xây dựng, tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Các TCTD 2024. Phối hợp tham gia ý kiến xây dựng văn bản pháp luật liên quan trực tiếp đến hoạt động chuyển đổi số như: Dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số, dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Nghị định định danh và xác thực điện tử, Quyết định của Thủ tướng phê duyệt Chiến lược dữ liệu trung tâm dữ liệu quốc gia...; trình Chính phủ ban hành Nghị định số 52/2024/NĐ-CP ngày 15/5/2024 của Chính phủ quy định về TTKDTM, Nghị định 94/2025/NĐ-CP ngày 29/4/2025 của Chính phủ về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng. 

NHNN cũng ban hành các thông tư quy định chi tiết, hướng dẫn Luật Các TCTD và quy định chi tiết nội dung tại Nghị định 2; ban hành quy định về an toàn, bảo mật cho việc cung cấp dịch vụ trực tuyến trong ngành Ngân hàng; quy định về triển khai giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API) trong ngành Ngân hàng; ban hành Chiến lược phát triển các hệ thống thanh toán Việt Nam đến năm 2030 góp phần định hướng phát triển thanh toán số tại Việt Nam...

Trong thời gian tới, để thúc đẩy số hóa ngân hàng, góp phần hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi số quốc gia, NHNN cho biết, ngành Ngân hàng sẽ tập trung triển khai một số giải pháp.

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện thể chế, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan đẩy nhanh việc rà soát, sửa đổi, ban hành các văn bản pháp luật thúc đẩy và tháo gỡ khó khăn trong TTKDTM, chuyển đổi số ngành Ngân hàng.

Thứ hai, tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ngành Ngân hàng đảm bảo an ninh, an toàn, chú trọng việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung ngành Ngân hàng tiến đến ra quyết định dựa trên dữ liệu. Bên cạnh đó, xây dựng, ban hành tiêu chuẩn dữ liệu, đồng thời quy định cụ thể về an toàn, an ninh thông tin và dữ liệu. Đồng thời, khuyến khích các ngân hàng triển khai công nghệ mới như AI, Big Data, Blockchain…phục vụ việc xây dựng hạ tầng dữ liệu linh hoạt và bền vững... Các TCTD cần cập nhật các ứng dụng công nghệ bảo mật hiện đại, đầu tư hạ tầng công nghệ bảo mật.

Thứ ba, tiếp tục triển khai phối hợp liên ngành: Tích hợp, kết nối, chia sẻ thông tin ngành Ngân hàng với các ngành, lĩnh vực khác để mở rộng hệ sinh thái số và phát triển dịch vụ ngân hàng số, thanh toán số, góp phần hình thành hệ sinh thái số liên thông, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận các dịch vụ nhanh chóng, an toàn, hiệu quả.

Thứ tư, tăng cường hợp tác quốc tế để cập nhật xu hướng công nghệ mới, học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia.

Thứ năm, tăng cường nguồn lực cho chuyển đổi số, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ đổi mới sáng tạo cung ứng đa dạng các sản phẩm, dịch vụ tiện ích, chi phí hợp lý cho người dân và doanh nghiệp; các TCTD cần đào tạo và tuyển chọn đội ngũ nhân sự về bảo mật có tay nghề cao.

Thứ sáu, ngành Ngân hàng tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục tài chính cho người dân, doanh nghiệp sử dụng dịch vụ ngân hàng trên kênh số một cách an toàn, hiệu quả.