Tài chính ESG và yêu cầu mới đối với năng lực lãnh đạo doanh nghiệp trong kỷ nguyên bền vững

Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS. TS Hoàng Khắc Lịch - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho biết: Theo Ngân hàng Thế giới, nếu không có các biện pháp thích ứng và giảm thiểu, biến đổi khí hậu có thể khiến Việt Nam mất khoảng 12-14,5% GDP mỗi năm vào năm 2050 so với kịch bản cơ sở, đe dọa mục tiêu trở thành nền kinh tế thu nhập cao. 

Đồng thời, các báo cáo của OECD và IFC chỉ ra rằng tại nhiều nền kinh tế mới nổi, trong đó có Việt Nam, khoảng cách lớn nhất hiện nay không nằm ở cam kết ESG, mà nằm ở năng lực triển khai, đo lường và minh bạch dữ liệu ESG để dẫn dắt dòng vốn đầu tư bền vững.

Trước những thách thức đó, Việt Nam đã có những chuyển biến rõ rệt. Cam kết đạt phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050 tại COP26 đã thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam. Trên thực tế, các công cụ tài chính xanh, tín dụng xanh và trái phiếu xanh đang từng bước hình thành; nhiều tổ chức tài chính đã bắt đầu tích hợp các tiêu chí ESG vào hoạt động cấp vốn.

Đặc biệt, trong lĩnh vực bất động sản và môi trường xây dựng, hệ thống chứng chỉ LOTUS của Việt Nam được ghi nhận có mức độ phù hợp cao với ASEAN Green Finance Taxonomy, qua đó mở rộng khả năng tiếp cận các nguồn vốn đầu tư bền vững trong khu vực.

Trong giai đoạn tới, định hướng chiến lược của Đảng và Chính phủ Việt Nam là nhất quán và rõ ràng: chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng xanh, bao trùm và bền vững, gắn với đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. ESG không còn là yêu cầu mang tính bên ngoài, mà đang dần trở thành một trụ cột trong chiến lược phát triển quốc gia, đồng thời đặt ra kỳ vọng mới đối với cộng đồng doanh nghiệp và đội ngũ lãnh đạo thế hệ mới.

Trong keynote của mình, ông Douglas Lee Snyder - Executive Director, Vietnam Green Building Council (VGBC) đã phân tích vai trò của ASEAN Taxonomy for Sustainable Finance trong việc thu hẹp khoảng cách giữa cam kết ESG và dòng vốn đầu tư thực tế, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản và môi trường xây dựng. 

Ông nhấn mạnh rằng việc hệ thống chứng chỉ công trình xanh LOTUS của Việt Nam được đánh giá có mức độ phù hợp cao với taxonomy khu vực là một lợi thế quan trọng để tiếp cận dòng vốn ESG trong ASEAN. Tuy nhiên, để chuyển hóa lợi thế kỹ thuật này thành lợi thế đầu tư dài hạn, các tổ chức tài chính và doanh nghiệp cần chú trọng hơn tới giám sát hiệu suất tài sản trong suốt vòng đời dự án, thay vì chỉ tập trung vào chứng nhận ở giai đoạn đầu.

Ở góc độ lãnh đạo, Tiến sĩ Wang Weinan - University of Kent (Vương quốc Anh) cho rằng sự chuyển dịch từ Corporate Social Responsibility (CSR) sang Sustainable Social Value (SSV) phản ánh một thay đổi căn bản trong tư duy quản trị doanh nghiệp. Theo ông, giá trị xã hội không nên được coi là hoạt động bổ trợ, mà cần được tích hợp trực tiếp vào chiến lược và năng lực cốt lõi của doanh nghiệp. Trong bối cảnh áp lực lợi nhuận ngắn hạn, biến động kinh tế và sự phát triển nhanh của trí tuệ nhân tạo, lãnh đạo doanh nghiệp thế hệ mới cần có khả năng cân bằng giữa hiệu quả kinh doanh, trách nhiệm xã hội và mục tiêu dài hạn.

Bổ sung góc nhìn về năng lực triển khai, ông Robert William Kindness - Sales Director, South-East Asia Pacific, ABE Global đã giới thiệu mô hình Action-Centred Leadership (ACL) như một khung lãnh đạo thực tiễn để thực hiện thay đổi tổ chức. Theo ông, lãnh đạo hiệu quả trong kỷ nguyên ESG đòi hỏi sự cân bằng đồng thời giữa hoàn thành nhiệm vụ (Task), xây dựng đội ngũ (Team) và phát triển cá nhân (Individual). Nếu thiếu một trong ba yếu tố này, các chiến lược ESG rất dễ rơi vào tình trạng hình thức hoặc không bền vững. Ông cũng nhấn mạnh vai trò của trí tuệ cảm xúc và xây dựng niềm tin trong việc chuyển các mục tiêu ESG từ cấp chiến lược thành hành động cụ thể trong tổ chức.

Các nội dung keynote được tiếp nối và làm rõ trong phiên Panel Discussion, với sự tham gia của ông Leo Nguyen - Founder, Chairman & CEO Havina Group, cùng ba diễn giả quốc tế, dưới sự điều phối của Tiến sĩ Đào Thị Tuyết Nhung - Phó Viện trưởng Viện Đào tạo Quốc tế. Phiên thảo luận tập trung vào cách thức kết nối giữa khung chính sách ESG, tài chính bền vững và năng lực lãnh đạo doanh nghiệp, cũng như những rào cản thực tiễn trong quá trình triển khai ESG tại Việt Nam, đặc biệt là bài toán cân bằng giữa mục tiêu dài hạn và áp lực kinh doanh ngắn hạn.

Là đơn vị tổ chức hội thảo, Trường Đại học Kinh tế - ĐHQGHN tiếp tục khẳng định vai trò là trung tâm kết nối giữa học thuật - chính sách - doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh tế và quản lý. Với vị thế là trường đại học thành viên của Đại học Quốc gia Hà Nội - đại học được ghi nhận trong các bảng xếp hạng quốc tế uy tín, Trường Đại học Kinh tế không ngừng thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu, đào tạo và đối thoại chính sách nhằm đóng góp thiết thực cho chiến lược phát triển bền vững của Việt Nam.

Hội thảo quốc tế "Tài chính ESG và lãnh đạo doanh nghiệp thế hệ mới - ESG Finance and New-Generation Business Leadership" được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao nhận thức, tăng cường năng lực thực thi ESG và định hình tư duy lãnh đạo doanh nghiệp thế hệ mới, hướng tới một mô hình tăng trưởng xanh, bao trùm và bền vững trong giai đoạn tới.