'Chất xúc tác' thu hút dòng vốn ngoại quay trở lại TTCK

Theo Chứng khoán Yuanta Việt Nam, năm 2024, dòng vốn ngoại đã có một lượng rút ròng chưa từng có kể từ lúc thành lập thị trường chứng khoán (TTCK) với hơn 94.000 tỷ đồng trên 3 sàn, đưa tỷ lệ nắm giữ của nhà đầu tư nước ngoài giảm xuống dưới 16%. Kể từ đầu năm 2025, vốn ngoại tiếp tục có hơn 14.000 tỷ đồng bị rút ra.

Dòng vốn ngoại rút lui trong thời gian dài đặt ra yêu cầu cấp thiết về các chất xúc tác, những động lực mới để thu hút nhà đầu tư nước ngoài quay trở lại thị trường chứng khoán Việt Nam.

Yuanta nhận đinh, hy vọng từ giữa tháng 6, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tăng nhẹ lãi suất, bổ sung thanh khoản cho câu chuyện tăng trưởng tín dụng, qua đó giảm chênh lệch lãi suất USD và VND. Từ đó, dòng vốn ngoại có thể đảo chiều từ cuối năm 2025.

Thứ hai là việc nâng hạng. Tuy không phải là động lực rất lớn để thu hút dòng vốn trở lại thị trường Việt Nam, bởi chỉ nâng lên thị trường mới nổi thứ cấp (nơi mà quy mô các quỹ đầu tư tham gia là không lớn), nhưng có thể giải quyết được câu chuyện tâm lý cũng như dòng tiền đầu cơ của các quỹ vào những thị trường có câu chuyện nâng hạng.

Chất xúc tác thứ ba là làn sóng IPO và chuyển sàn. Sau giai đoạn dài vắng bóng các thương vụ, theo kế hoạch của các doanh nghiệp cho giai đoạn 2025 - 2027, dự kiến quy mô và số lượng hàng hóa mới trên TTCK sẽ tăng lên.

Trong đó, CTCP Tập đoàn Masan (MSN) tiếp tục kế hoạch chuyển từ sàn UPCoM sang HoSE đối với CTCP Hàng tiêu dùng Masan (Masan Consumer, mã: MCH). Đây là bước "mở khóa" nhiều giá trị, tăng hiệu quả kinh doanh, đồng thời giúp công ty có thể tiếp cận thị trường vốn rộng lớn hơn. Trong đó, mục tiêu là IPO trong năm 2025, nhưng còn tùy vào điều kiện thị trường và công ty đang nỗ lực thực hiện kế hoạch đề ra.

Vinpearl trong nửa cuối năm 2025 và TCBS sẽ IPO để sau đó bắt đầu niêm yết từ đầu năm 2026. Hai thương vụ này hứa hẹn thu hút dòng vốn quay lại TTCK Việt Nam.

Làn sóng chuyển sàn từ UPCoM lên HOSE cũng tác động mạnh đến việc hút dòng vốn ngoại. Để chuẩn bị cho kế hoạch sáp nhập HOSE và HNX làm một sàn niêm yết chung, đã có rất nhiều doanh nghiệp chuẩn bị kế hoạch chuyển từ UPCoM sang HOSE, đặc biệt là doanh nghiệp Nhà nước. Đầu năm 2025, giới đầu tư đã thấy trường hợp của BSR, những cái tên tiếp theo sẽ là ACV và MCH.

Tương tự, CTCP Tôn Đông Á (GDA) từng lên kế hoạch niêm yết trên sàn HoSE, nhưng do khó khăn của ngành thép, kế hoạch niêm yết bị hoãn lại và tạm thời niêm yết trên sàn UPCoM. Đây là một thương vụ đáng chờ đợi trong thời gian tới.

Một làn sóng khác là IPO và niêm yết doanh nghiệp Nhà nước. Trong năm 2024, Việt Nam đưa ra hàng loạt dự thảo và thông qua luật sửa đổi, nổi bật là Luật Ngân sách và Luật Tài sản công, vốn rất quan trọng cho khâu thực hiện IPO và tiến đến niêm yết.

Dễ thấy trong quá khứ, tỷ lệ sở hữu nước ngoài đã từng tăng vọt lên trên 22% trong giai đoạn 2018 - 2019 nhờ các "deal" thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước.

Nhìn chung, đây sẽ là các xúc tác mạnh để thu hút dòng vốn ngoại trong thời gian tới, bên cạnh các yếu tố thường được nhắc đến như nâng hạng thị trường, triển khai hệ thống KRX, làn sóng FDI.