Đa dạng hóa thị trường, sản phẩm thúc đẩy tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu năm 2025

Theo ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, chỉ tiêu xuất nhập khẩu năm nay mà Chính phủ giao cho ngành Công Thương là hết sức nặng nề nhưng cũng đầy kỳ vọng: Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa phải tăng 12% và xuất siêu đạt khoảng 30 tỷ USD. Đây là mục tiêu quan trọng nhằm tạo tiền đề cho giai đoạn 2026 - 2030, khi nền kinh tế bước vào chặng đường mới với định hướng tăng trưởng bền vững và khai thác tối đa lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết.

8 tháng đầu năm, bức tranh xuất, nhập khẩu có nhiều điểm sáng tích cực. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt gần 305 tỷ USD, tăng 14,4% so với cùng kỳ. Khu vực FDI tiếp tục dẫn dắt với 228 tỷ USD, trong khi doanh nghiệp nội địa đạt 76,5 tỷ USD.

Xuất khẩu nông sản tiếp tục tăng cao như cà phê tăng 60%, hạt điều tăng 16%, thủy sản tăng 11%, song xuất khẩu gạo giảm gần 17%, chè giảm 10%. Các nhóm công nghiệp chế biến, chế tạo như điện thoại, dệt may, da giày vẫn duy trì đà tăng hai con số.

Về thị trường, xuất khẩu sang Mỹ tăng gần 28%, Ấn Độ tăng 50%, Senegal tăng tới 249%. Bên cạnh đó, xuất khẩu sang một số nước ASEAN và châu Âu sụt giảm, đặt ra yêu cầu cần đa dạng hóa thị trường.

Tại hội nghị, các thương vụ Việt Nam ở nước ngoài chia sẻ thông tin thị trường, cơ hội mở rộng xuất khẩu hàng Việt, đồng thời chỉ ra các thách thức như chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh còn hạn chế. Các khuyến nghị tập trung vào nâng cao chất lượng, cải tiến logistics và xúc tiến thương mại để phát triển bền vững.

Về thị trường Trung Quốc, ông Nông Đức Lai cho biết nước này mở cửa mạnh hơn với hàng nông lâm thủy sản nhưng yêu cầu khắt khe về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc. Trong 7 tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại Việt – Trung đạt 136,47 tỷ USD, Việt Nam nhập siêu hơn 66 tỷ USD. Xuất khẩu nông sản tăng mạnh nhưng công nghiệp chế biến lại sụt giảm.

Ông Lai khuyến nghị doanh nghiệp Việt cần nâng cao chất lượng, đầu tư công nghệ bảo quản, chú trọng bao bì, mẫu mã và tăng cường logistics. Thương vụ Việt Nam tại Trung Quốc cam kết hỗ trợ kết nối giao thương và tháo gỡ khó khăn tại cửa khẩu.

Ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán Thương mại Việt Nam tại Hoa Kỳ, cho biết 7 tháng đầu năm 2025, kim ngạch thương mại Việt – Mỹ đạt 114,5 tỷ USD, tăng 41%, trong đó Việt Nam xuất siêu 98 tỷ USD. Các mặt hàng chủ lực như máy móc, gỗ, dệt may, thủy sản đều tăng trưởng mạnh, một phần nhờ sự kiện Vietnam International Sourcing 2025.

Tuy nhiên, thị trường Mỹ vẫn tiềm ẩn rủi ro với thuế quan, quy tắc xuất xứ và gia tăng điều tra phòng vệ thương mại. Ông Hưng đề xuất đẩy mạnh đàm phán thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp về thủy sản, gỗ và tăng cảnh báo sớm rủi ro.

Cả Trung Quốc và Mỹ đều là thị trường lớn nhưng đầy thách thức, đòi hỏi cao về chất lượng và minh bạch. Doanh nghiệp Việt cần nâng cao năng lực cạnh tranh, đầu tư công nghệ, cải tiến mẫu mã và xây dựng thương hiệu để giữ vững tăng trưởng xuất khẩu.

Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, cho biết từ nay đến cuối năm, Bộ Công Thương sẽ phối hợp tổ chức hai hội chợ lớn tại Trung tâm Triển lãm Quốc gia, nhằm giúp doanh nghiệp quảng bá sản phẩm, ký kết hợp đồng và mở rộng phân phối.

Cục Xúc tiến thương mại đề nghị các thương vụ Việt Nam ở nước ngoài phát huy hơn nữa vai trò “cầu nối” giữa thị trường quốc tế và doanh nghiệp trong nước. Không chỉ dừng ở hỗ trợ thông tin, các thương vụ cần chủ động kết nối, giới thiệu nhà nhập khẩu, nhà phân phối, tận dụng cơ hội từ các FTA như CPTPP, EVFTA, RCEP. Đồng thời, các địa phương, hiệp hội, ngành hàng cần phối hợp chặt chẽ, tham gia mạnh mẽ vào các hoạt động xúc tiến quốc gia để tạo sức bật cho xuất khẩu.

Ông Vũ Bá Phú nhấn mạnh, mục tiêu xuất khẩu năm 2025 là tăng 12%, xuất siêu khoảng 30 tỷ USD - là bước đệm quan trọng để nền kinh tế tiến vào giai đoạn 2026–2030 theo hướng bền vững và hội nhập sâu rộng.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động phức tạp, yêu cầu tăng trưởng kinh tế năm 2025 ở mức 8,3–8,5% là áp lực lớn, đòi hỏi ngành Công Thương phải nỗ lực vượt bậc, đặc biệt trong xuất khẩu – mũi nhọn duy trì đà tăng trưởng. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng, việc phân loại thị trường và triển khai nhiệm vụ cụ thể là yêu cầu then chốt. Với các thị trường tăng trưởng âm, thương vụ phải nhanh chóng tìm nguyên nhân, khôi phục đơn hàng và gỡ bỏ rào cản.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định: “Trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động, để giữ vững tốc độ tăng trưởng, hệ thống thương vụ phải là cánh tay nối dài của Bộ Công Thương, đồng hành cùng doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng. Chỉ bằng sự đồng lòng, chúng ta mới có thể đưa xuất khẩu Việt Nam vươn lên những tầm cao mới”.